Zapomniany epizod z czasów wielkiego przełomu politycznego w Polsce. „Solidarność” milicyjna w Brzegu w 1990 r.

Zbigniew Bereszyński
Instytut Śląski w Opolu

ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9761-8701

 

Abstrakt

W styczniu 1990 r. grupa funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej z Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Brzegu utworzyła swoje przedstawicielstwo Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Była to jedyna w kraju tego rodzaju organizacja w resorcie spraw wewnętrznych. Przewodniczącym tej struktury organizacyjnej został podporucznik Andrzej Wojtycza z Sekcji do Walki z Przestępczością Gospodarczą. Akces do „Solidarności” zgłosiło kilkudziesięciu miejscowych funkcjonariuszy milicji. W połowie lutego 1990 r. członkowie brzeskiej „Solidarności” milicyjnej przeprowadzili akcję protestacyjną, domagając się zmiany na stanowisku szefa Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych. W marcu 1990 r. zaprotestowano przeciwko przenoszeniu funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w szeregi milicji. Miejscowa „Solidarność” milicyjna miała oparcie w Międzyzakładowym Komitecie Organizacyjnym NSZZ „Solidarność” w Brzegu. Żywot milicyjnej „Solidarności” był jednak niedługi. Przesądził o tym Lech Wałęsa, który stanął na stanowisku, że w resorcie spraw wewnętrznych powinien działać tylko jeden związek zawodowy.

In January 1990, a group of the Citizens’ Militia officers employed in the District Office of Internal Affairs in Brzeg formed their own organization of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”. It was the only organization of its kind in the structures subordinated to the Ministry of Internal Affairs in the whole country. Lieutenant Andrzej Wojtycza from the Economic Crime Prevention Unit became the chairman of that organizational structure. Several dozen Militia officers reported their accession to the “Solidarity”. In mid-February 1990, members of the Brzeg’s Militia “Solidarity” carried out a protest, demanding a change on the post of the head of the District Office of Internal Affairs. In March 1990, protests were made against the transfer of the Security Service officers into the ranks of the Militia. The local Militia “Solidarity” was supported by the Inter-Enterprise Organizing Committee of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” in Brzeg. The activity of the Brzeg’s Militia “Solidarity”, however, did not lastlong. That was determined by the position of Lech Wałęsa, who decided that there should be only one trade union in the structures subordinated to the Ministry of Internal Affairs.

Słowa kluczowe:

„Solidarność”, związki zawodowe, Milicja Obywatelska, transformacja ustrojowa, Brzeg

“Solidarity”, trade unions, Citizens’ Militia, political transformation, Brzeg

Pełny tekst

• PDF

Bibliografia

Źródła

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział we Wrocławiu: 066/7, 066/71, 067/17, 08/336.
Archiwum Państwowe w Opolu, akta Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Opolu: 1646, 1649, 1480.
Zasoby archiwalne Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego (nieuporządkowane).
Zbiory prywatne autora (w tym kserokopie dokumentów udostępnione przez Andrzeja Wojtyczę).

Opracowania

Bereszyński Z., NSZZ „Solidarność” i rewolucja solidarnościowa na Śląsku Opolskim 1980-1990, Opole 2014.
„Informator Zakładowy KZ NSZZ »Solidarność« ZCW Górażdże” – 1981.
Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989-1990, Warszawa 2019.
Patelski M., Niezależne Zrzeszenie Studentów w Opolu 1980-1990. Zarys działalności na tle dziejów lokalnego środowiska akademickiego, Opole 2010.
„Trybuna Ludu” – 1989.
„Trybuna Opolska” – 1990.
Wojtczak M., W objęciach dekretu, „Historia Lokalna” 2011, nr 3-4.
Zuba K., Komitety obywatelskie na Śląsku Opolskim (1989-1991), Opole 2000.
Zuba K., Rola ruchu obywatelskiego na Śląsku Opolskim w demontażu systemu autorytarnego i budowie demokracji na szczeblu regionalnym i lokalnym, [w:] Upadek systemu komunistycznego na Górnym Śląsku. Wokół przemian 1989 roku w województwach katowickim i opolskim, red. A. Dziuba i S. Rosenbaum, Katowice 2010.

Strony internetowe

Dumnicki A., Zbigniew Oliwa, [w:] Encyklopedia Solidarności, wydanie internetowe: http://www.encyklopedia-solidarnosci.pl/wiki/index.php?title=Zbigniew_Oliwa [dostęp: 28 IV 2020 r.].